Dünkü Gözcü‘de emlak fiyatlarının iki yıl içinde ikiye katlandığı şeklinde bir haber yer aldı. Ekonomik istikrarın olduğu ve enflasyonun olmadığı 1960’lı yıllarda Gayrimenkul için, amortisman değeri ortalama 20 yıl hesap edilirdi… Örneğin o zaman bir dairenin bedeli 100 bin TL ise, yıllık kirası 5 bin TL, aylık kirası ise 400 ile 500 TL arasında hesaplanırdı.
Bugün bu hesaplar alt üst oldu… Özellikle ekonomik krizden sonra gayrimenkul fiyatları geriledi.
Gayrimenkul ve özellikle de konut fiyatları ile kiraların hızlı artması, kısmen geçmiş yıllardaki düşüklüğün telafisidir… Kısmen de arz- talep şartlarıyla ilgilidir.
1) Geçen yıla kadar, inşaat sektöründe gerileme yaşandı… Geçen yıl da ekonomi yüzde 9 buna karşılık inşaat sektörü yüzde 2 büyüdü… Yani 1999 depreminden beri Konut arzı sınırlı kaldı… Buna karşılık konut talebi arttı… Bazı şehirlerde konut fazlası varsa da, özellikle İstanbul gibi şehirlerde konut açığı bulunmaktadır… Devlet istatistik enstitüsünün rakamlarına göre, 2010 yılına kadar Türkiye ‘nin bir milyon kadar konut üretmesi gerekir.
2) Ekonomik krizle birlikte konut kredileri yok düzeyine indi… Zira reel faizler yüzde 25’e kadar yükseldi… Şimdilerde konut kredi faizleri düştü… Gerçi halen konut kredilerinde reel faiz en az yüzde 10 kadardır… Ancak eskiye kıyaslayınca, kredi alanlara cazip geliyor. Yine Bankalar artık 20 yıla kadar kredi verebiliyor.
İngiltere de Morgiç yoluyla alınan kredi faizleri yüzde 5 dolayındadır… Türkiye de yüzde 20’nin üstünde olması ve buna rağmen konut için kredi kullanılması, konut ihtiyacının ne kadar önemli bir duruma geldiğini gösteriyor.
3) Borsanın bir yıllık getirisi, yüzde 40-50 arasındadır… Sıcak paranın yıllık kazancı da yüzde 60 dolayındadır… Buna karşılık döviz tutanlar üç yıldır zarar ediyor… Altın bir batıyor… Bir çıkıyor… Bu durum piyasaların oturmadığını, istikrar bulmadığını gösteriyor… Şimdi ise bu balonlar endişe vermeye başladı… İnsanlar daha kalıcı ve istikrarlı alanlara yatırım yapmak istiyorlar… Bu anlamda gayrimenkulü, daha istikrarlı ve kendileri için güvenli görüyorlar…
Ben son altı aydır, soranlara üzülerek gayrimenkul alın dedim… Çünkü gayrimenkul eğer yeni değilse, ölü yatırımdır… Gönül isterdi ki, para ve sermaye piyasaları istikrarlı olsun, tasarruflar bu yolla yatırımlara yönelsin… İstihdam artsın… Üretim potansiyelimiz artsın…
Öğle görünüyor ki bunlar IMF’yi ve siyasi iktidarı ilgilendirmiyor… Aksi halde çözüm getirirlerdi…
4) Yabancıların konut alımı hızlandı… Geçen yıl 1.4 milyar dolarlık konut aldılar. Bu alımlar da fiyatları artırdı.