Emeklilikte Yaşa Takılanların Müktesep Hakları

Hükümet, 3600 ek gösterge , Asgari Ücret ve Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili çalışma yaptığını açıkladı. Bunlardan emeklilikte yaşa takılanların müktesep haklarının iadesinde  net değil. Aslında ilgili bakanlığın bu konularda  çalışma yapması ve sonra kamu oyunda tartışmaya açması gerekirdi.

EYT için önerilen  Almanya ve Finlandiya modelidir. Bu modele  göre , tayin edilen yaştan önce emekli maaşı almak isteyenler yaş beklemeden emekli olabilecek, ama kalan her yıl için yüzde 2 daha düşük emekli maaşı alacaklar. Söz gelimi emekliliğine 6 yıl kalmış olanlar, hak ettikleri maaşlarından yüzde 12 daha düşük maaş alacaklar..

Bir diğer seçenek , emeklilik yaşını iki yıl öne çekmek şeklinde düşünülüyor.

Özetle ; bu çözümler zaten devlet tarafından hakları gasp edilmiş olanların haklarına ilave  yeni bir gasp demektir.

Geçtiğimiz yıllardan  bu güne kadar;  Emeklilikte yaşa takılanlar için Meclise  verilen yasa teklifleri  AKP oyları gündeme alınması reddedildi.

EYT, bir yasayla 4 bin kişinin en doğal hakları olan emeklilik haklarının  gasp edilmesidir. Maalesef bu gasp , Türk  çalışma  hayatına ve sendikacılığa  önemli katkıları olmuş , Rahmetli Ecevit’in Başbakanlığı döneminde oldu. Zira 08 Eylül 1999’da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu yasa 1999 sonrası işe girecekler için olmalıydı. Ne var ki kanun geriye yürütülerek eskilerin de kazanılmış haklarını ellerinden aldı.

1999 tarihinden önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın yasa gereği 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan bu yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999’dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi.  Çalışanların 15 yıllık kazanılmış hakları ellerinden alındı. Bu tarafıyla sorun en büyük hukuk sorunlarından birisidir.

Ayrıca, sosyal bir haksızlıktır. Çünkü, önceki hükümetlerin sosyal güvenlik popülizmi,  sosyal güvenlik açıkları, yaşanan sorunlar adeta bir yaş grubunun sırtına yüklenmiştir. Kaldı ki yaşa takılanların haklarının iadesi bir defaya mahsus yapılmaktadır. Sosyal güvenlik yükünü abartıldığı kadar etkilemiyor.

AKP iktidarı EYT’ın haklarını vermemek için sürekli oyalama yapıyor. Oysaki ortada açık bir hak kaspı var. Dahası Hükümet yüksek maliyetten bahsediyor ve fakat ne olursa olsun  bu maliyet ;Suriyelilere yapılan 40-50 milyar doların onda birini geçmiyor.

 Kaldı ki EYT yasalaşmasının, yararlı tarafları da var…

Emekli olanların yerine gençler işe başlar. Genç işsizlik oranı yüzde 25 dolayındadır. Ne işte, ne eğitimde olmayanların oranı ise yüzde 28, yüzde 30’a çıkıyor. Bu anlamda OECD içinde en kötü durumda olan ülkeyiz. Gençlerde işsizlik sorununun azalması, sosyal sorunların da azalmasına imkân verecektir.

Mesele hükümetin işsizliği düşürme ve gençlere iş sağlama niyetinde ve bilincinde olmasıdır. Hükümet yaşa takılanları engellemek yerine kayıt dışı çalışanları kayıt altına alarak, sosyal güvenlikte finansman sorununu çözebilir. Çünkü her 3 çalışandan birisi kayıt dışı çalışıyor. Ayrıca , diğer yabancılar ve Suriyelilerden iki kayıt dışı çalışıyor. İktidar bunları engellemek yerine dolaylı olarak destekliyor. Söz gelimi  bir bakan iki yıl önce ,  Urfa’da, ‘‘Suriyeliler ucuz çalışıyor, iş verin’’ mealinde bir söz söylemişti. Bir AKP yetkilisi de yakın geçmişte ‘’Suriyeliler olmazsa ekonomi çöker ‘’demişti.

EYT çözülmesi, Hükümetin bu alanda sonradan yaptıklarını kısmen telafi edebilir ve  aynı zamanda devletin itibarını artırır.