Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin anketine göre halkın yüzde 70’i bu gün yaşanan kötü ekonomik sorunların , Ekonomi politikalarında yapılan yanlışlardan kaynaklandığına inanıyor.
Yanlış diyen bu yüzde 70; bu vesile ile yanlışlardan dolayı sıkıntı çektiğini de açıklamış oluyor. Aksi halde neden yanlış desin?
AKP ‘ nin her seçim bildirgesinde iktisat politikaları yoktur. Yalnızca yapacağız – edeceğiz şeklinde popülist tavizler vardır. Daha teknik olarak bakarsak, politika yok, politikasızlık vardır.
AKP iktidarı bu yanlışları nasıl yaptı?
1. İlk icraat olarak , Devlet Planlama teşkilatını rafa kaldırdı ve sonra da feshetti.
Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde , yerli ve yabancı ciddi yatırım sermayesi ürkektir. İstikrar arar. Planlama , uygulanacak iktisadi ve sosyal politika hedeflerini belirler. Bu politikaların koordinasyonunu yapar. Planlama yapılırsa , ekonomide belirsizlik azalır , ayrıca mecliste görüşüldüğü için konsensüs ve güven oluşur.
AKP’ genel Başkanı Erdoğan , hangi gerekçelerle olduğu tartışmalı olan günübirlik kararları tercih etti. Bu nedenle Ekonomi Dünyanın en kırılgan ekonomisi oldu.
2. Devlet dışlandı ve piyasa -devlet dengesi bozuldu. Devletin ekonomide payı azaldı. Kamu kurumlarının , tekel niteliğinde olanlar dahil , özelleştirilmesi ve kamu yatırımlarını kamu-özel işbirliği çerçevesinde yapılması nedeni ile devletin ekonomide payı azaldı.
Kamu tekellerinin özelleştirilmesi piyasada oligopol yapıların oluşmasına neden oldu. Stokçuluk arttı.
Kamu -Özel işbirliği gelecek kamu gelirlerine bu günden çek yazmak demektir. Potansiyel kamu gelirlerinin bu günden harcanmasıdır. Bu nedenledir ki bütçe içinde yatırım harcamalarının payı düştü . Bütçe ; popülizm ve şatafat bütçesi oldu.
Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Merkez Bankasının bağımsızlığı kaldırıldı. Kamu bankaları her seçimde ucuz kredilerde kullanıldı.
3. 2003 sonrasında Dünyada sermaye hareketleri hızlandı. AKP iktidarı bu imkanı kullanamadı. Dalgalı kur politikası paralelinde kontrolsüz kısa vadeli sermaye girişleri arttı. Kısa vadeli sermaye (sıcak Para )girişlerinin daha fazla olduğu ekonomilere , Yabancı sermaye doğrudan yeni yatırım yapmıyor. Ya içerde finans sektörünü tercih ediyor , ya da kurulu işletmeleri satın almayı veya ortak olmayı tercih ediyor. Bunun nedeni sıcak para hareketlerinin spekülatif piyasa yaratması , hızlı girip çıkmasıyla belirsizlik ve ülke riski artırmasıdır.
Bu yanlışın sonucu olarak;
2013 yılına kadar düşük kur , dışa bağımlı üretim yapısına neden oldu. Cari açık sürdürülemez boyuttadır. Girdi ithalatının yüksek olması , firmaların zora girmesi işsizliği artırdı.
Yüksek risk ve kırılganlık Kur şoklarına neden oldu. Enflasyon arttı , halk yoksullaştı , toplumsal refah kayboldu , döviz borcu olan firmalar zora girdi.
4. AKP’ nin dış ticaret politikası hiç olmadı. Dış ticarete Çin lobisi hakim oldu. 2003 yılından 2019 yılına kadar geçen 17 yılda , Çine karşı 256 ,6 milyar dolar dış ticaret açığı verdik. Çin’de büyüme mucizesi Çinin becerisi değil bizim gibi hesap -kitap bilmeyen ülkelerin beceriksizliğidir.
Üstelik Çin’den hiç ithalat yapmazsak , üretimimiz değişmez. Çünkü Çin’den aramalı ve teknoloji ithalatının payı çok düşüktür.
Çin lobisi kimdir ? Tarikatların etkisi var mı ? Bunlar cevaba muhtaçtır.
AKP ‘nin ekonomi alanında yanlışları olmasaydı ;
- Türkiye’nin kredi notu yatırım yapılamaz , spekülatif seviyesine inmezdi,
- Türkiye Dünyanın en kırılgan ve en riskli ülkesi olmazdı ,
- Enflasyon yüzde 18’ seviyesine çıkmazdı ;
- İşsiz sayısı 10 milyona , mutlak yoksul sayısı 16 milyona çıkmazdı ,
- Merkez Bankası rezervleri eksiye geçmezdi ,
- Yabancı ve yerli sermaye kaçmazdı , beyin göçü olmazdı.
Bu kadar yanlış, sehven de olsa olmaz… Ekonomiyi yönetenler bu yanlışları neden yaptılar.?