2007 yılı sonuna kadar hemen hemen herkes, “Ekonomide sorun yaşar mıyız?” sorusunu sorardı… Bugün ise “Ekonomi dibe vuracak mı? Bugünkü sorunlar ne kadar devam eder?” soruları ön plana çıktı.
Bugün dünya bir emtia ve gıdada fiyat artışı sorunu yaşıyor… ABD ve Avrupa da mortgage krizi ve bu nedenle finans sektöründe sorun yaşıyor… Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde ise dış işlemler cari açığı, dış borçlanma, üretimde daralma ve işsizlik şeklinde, aynı kaynaktan gelen ve fakat farklı şekilde ortaya çıkan ekonomik sorunlar yaşanıyor.
Dünyada ülke riski en yüksek olan ve piyasası en kırılgan olan ülke ise Türkiye’dir. Çünkü, dünya büyüme rekorları kırarken, Türkiye IMF’ nin gölgesinde büyüyen tek ülke oldu… Bu nedenle kendi ayakları üstünde durmasını öğrenemedi. Devamlı çıpa arayışı içinde oldu.
Aslında bir ekonominin tek çıpası, ekonomik yapıya, piyasa yapısına, üretim potansiyeline uygun, dinamik bir ekonomik gelişme modeli oluşturmaktır. AKP bunu hiç yapmadı. Zira böyle bir gelişme modeli, Başbakan’ın “uzun ince yol” dediği yolunu kapardı! Ayrıca işsizliğin azaldığı, açlığın ve yoksulluğun azaldığı bir toplumda, poşet almak için Başbakan’ın eline bakanların sayısı da azalacaktı.
Yolsuzluk diz boyu
AVRUPA Birliği Türkiye raporunda yolsuzluğun yaygın olduğu vurgulanıyor… Yolsuzluğun yaygın olduğu bir ekonomide rekabet kuralları çalışmaz. Piyasa kırılgan olur. Yolsuzluğun önlenmesi için Başbakan bugüne kadar ne yaptı? Tersine, Telekom satışı, birçok özelleştirme ATV ve Sabah’ın satışı yolsuzluk konusunda kötü örnekler oldu.
Sosyal sorunlar da kırılganlığı artırdı… Eğer Başbakan’ın hedefi belli olsaydı, bugün devlette yaşanmakta olan sorunlar olmazdı… Yine Başbakan siyasi taviz vermeseydi, bugün yaşanan etnik sorunlar yaşanmazdı.
Ekonomik ve siyasi tutarsızlık, kırılgan bir ekonomik yapı yarattı. Bunun içindir ki Türkiye dünyada en kırılgan piyasaya sahiptir.
Dalgalanma değil… İstikrarsızlık
SERMAYE piyasasında borsalar, günlük veya kısa dönemli, ekonomik, siyasi ve sosyal sorunların etkisi altında daha çok kalırlar.
Aşağıdaki tabloda yer alan Borsa endekslerinin 1 Ocak 2008 değerleri ile 26 Mayıs 2008 değerleri yer almaktadır. Beş aya yakın zamanda bu endeks değerleri arasında en fazla eksi değişme Türkiye’de oldu.
Bazı borsalarda endeks değerleri
Kaynak: Ziraat Yatırım Günlük Bültenler
Sanayileşmiş ülkeler endekslerinden en fazla DAX’ ta düşme görülüyor. İMKB’de ise bu oran eksi 28 oldu.