MB son müdahaleler, faiz diretmesi, Bank – Asya’nın TMSF’ye geçiş şekli, Başkanlık sistemi ile ilgili açıklamalar, Ocak ayında ihracatın gerilemesi ile borsada ve dövizde spekülatif hareketler yerli ve yabancı sermayeyi ürküttü.
Sermaye için yaşananlar ‘’Sermaye ürkektir… iyi koku alır, nerede daha çok kazanma fırsatı varsa oraya gider, nerede de kaos, istikrarsızlık, keşmekeş varsa, ekonomi kırılgan ve ülke riski yükse oradan kaçar. ‘’ şeklinde genel bir sonuç olarak özetlenebilir.
Başta Cumhurbaşkanı, Hükümet ve ekonomi yönetimi bu gerçeği bildiği halde neden Merkez bankasına tehdit seviyesinde baskı yapıyorlar?
Ekonomi yönetiminin ve özellikle piyasaların güvendiği Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ında bu olaylar karşısında suskun kaldı. Merkez Bankası Başkanı ve Para Kurulu da ezik kaldı. Olmaz ama diyelim k, ABD ‘de FED aynı baskıyı görseydi ne yapardı?
Ekonomide güven bunalımı yaratanlar, Resmi devlet Kurumu Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK )’nun açıkladığı endekslere de mi? Bakmıyorlar?
Aşağıdaki grafik 2012 ile 2015 yılları arasında, Ocak ayında Ekonomik güven endeksinin 107.7’den 88.7’ye gerilediğini gösteriyor.
Ekonomik Güven endeksinde 100 güven sınırıdır. 100 altı güvensizliği gösteriyor. 2015 ocak endeksi olan 88.4 , aynı zamanda güvenin hızlı bir şekilde düştüğünü gösteriyor.
Ekonomik güven endeksi içinde, Tüketici güven endeksi, reel kesim güven endeksi, hizmet sektörü güven endeksi, Perakende ticaret sektörü güven endeksi ve inşaat sektörü güven endeksi yer alıyor. Bu endekslerden, Hizmet sektörü dışındakiler, Ocak 2015 te bir önceki aya göre de düşüş göstermişler.
Bu şartlarda zaten küresel sorunlar nedeniyle kararsız olan yabancı yeni yatırım sermayesinin Türkiye ye gelmesi zor olacaktır. Merkez Bankası raporlarına göre, 2014 Ocak –Kasım arasında on bir aylık dönemde yabancılar yalnızca 84 milyon ABD doları tutarında net iç borçlanma senedi almıştır. Aynı on bir ayda Yurtdışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında 2.247 milyon ABD doları net çıkış gerçekleşmiştir.
Ekonomide güven bunalımı devam ederse, Sert sermaye çıkışı olur ve aynı zamanda kısa vadeli dış borçları çevirmekte zorlanırız.
Öte yandan zaten iç tasarruf oranı yüzde 12 veya 13’lere inmişken sermayeyi ürkütürsek, yatırımlar için daha fazla dış kaynağa ihtiyaç duyacağız. Mamafih, MB ödemeler bilançosuna göre 2014 yılında yurt dışına daha fazla doğrudan yatırım için sermaye çıkışı olmuştur.
Ayrıca cari çığın devam ettiği bu günkü Merkez Bankası rezervleri, bu sorunlara cevap verecek yeterlikte değildir. Zira MB rezervlerinin yüzde 60.7’si bankalarındır. Mevduatta çözülme olursa bu rezerv otomatik olarak eriyecektir. (Aşağıdaki tablo )
|
MERKEZ BANKASI REZERVLERİNİN DAĞILIMI:
|
||
|
MİLYAR DOLAR
|
YÜZDE
|
|
|
REZERVLER TOPLAMI
|
133,1
|
100,0
|
|
|
||
|
1.MERKEZ BANKASINININ
|
51,1
|
38,3
|
|
KENDİ DÖVİZLERİ
|
||
|
(Döviz : 46.7)
|
||
|
(Altın : 4.4 )
|
||
|
|
||
|
2.DTH VEBANKALAR ZORUNLU KARŞILIĞI
|
80,8
|
60,7
|
|
(Döviz : 64.9 )
|
||
|
(Altın : 15.9 )
|
||
|
|
||
|
3. IMF POZİZYONU
|
1,3
|
1,0
|
|
VE ÖZEL ÇEKME HAKKI
|
||
DTH – AVRUPADAKİ İŞÇİLERİN KREDİ MEKTUPLU DÖVİZ TEVDİAT HESAPLARI