Küreselleşmenin en büyük kurbanlarından birisi de eğitim sistemidir. Dünyada ve bizde Eğitim sistemi üç darbe almıştır.
İlki… Küreselleşmede finans hegemonyası ve spekülatif kar yaklaşımı, eğitimde sosyal fayda ve sosyal maliyet kavramını unuturdu. Eğitim sosyal faydası daha yüksek olan bir hizmettir. Yalnızca kar amaçlı olduğunda, eğitimde etkinlik sağlanamıyor. Çünkü özel sektör kendi karını maksimize edecek kadar eğitim yatırımı yapıyor ve eğitime kaynak ayırıyor.
Söz gelimi Türkiye de vakıf Üniversitelerinde birkaçı hariç, derslerin çoğu, dışarıdan gelenlere ders başı ücret şeklinde veriliyor. Kadrolu öğretim üyelerine düşük maaş veriliyor. Akademik çalışma anlayışı dışında, dokuz- beş imza alınıyor. Öğretim üyeleri veya yardımcılarına memur işleri yaptırılıyor.
Bu Üniversitelerin birçoğu araştırma görevlisi alıp yetiştirmiyor. Hazır öğretim üyesi almayı tercih ediyorlar.
Yetmedi bu Üniversitelerin çoğunda araştırma ve laboratuvar imkanları yetersizdir. Birkaçı hariç, Ar-Ge için yeterli kaynak ayrılmıyor.
Yine Kampüs anlayışı yoktur. Apartmanlarda Üniversite kuruluyor. Oysaki Üniversitelere, aynı zamanda öğrenci ve öğretim üyelerine sosyal ortam, tartışma ortamı yaratan kampüsler gereklidir.
İkincisi, küreselleşmenin devleti dışlayan yaklaşımı, eğitimde işgücü planlamasının da rafa kaldırılmasına neden oldu. Türkiye de kolay ve ucuz olduğu için İktisat ve işletme fakülteleri ihtiyaçtan fazla arttı. Bu nedenle eğitimli olanlarda ve özellikle yükseköğrenimde, bazı dallarda arz fazlası var… Tıp gibi bazı dallarda ise arz eksiği var.
Yapılması gereken, işgücü planlaması yaparak, yükseköğrenimde fakülteleri ve öğrenci sayısını geleceğin ihtiyacına göre planlamaktır.
Üçüncüsü ve daha önemlisi, eğitim sistemi birçok ülkede ve bizde ideolojik akımlardan darbe yedi.
Özellikle Siyasi İslam’ın hakim olduğu toplumlarda, yalnızca siyasi İslam ideolojisini destekleyen eğitim programları yapılıyor.
15 Temmuz darbe teşebbüsü ile siyasi İslam ideolojisi elinde eğitimin ne kadar istismar edilebileceğini gördük. Çalınmış sorularla eğitim yapan bir insanın dürüst olması ve topluma yararlı olması beklenemez. Eğitimde etkinlik için en yetenekli olanların seçilmesi gerekir. Militanların seçilmiş olması hem eğitimde fırsat eşitliğini bozmuş, hem de etkinliği düşürmüştür. Sonunda fatura topluma çıkmıştır.
Geçmişte, Hitler Almanya’sında ve Sovyetlerde ideolojik eğitimin, toplumları nasıl çökerttiği de tarihi gerçeklerdir. Bu nedenle, önce eğitimi ideolojiden uzak insana yapılan bir yatırım olarak ( Beşeri yatırım )bakmalıyız.
Türkiye de eğitim sisteminin tamamı, geçmişte de bu günde, ister karşı olanlar olsun, ister yanında olanlar olsun, İmam Hatip tartışması üstüne kurulmuştur.
Türkiye de ara elemana ve teknisyene ihtiyaç var… Meslek liseleri ve teknik liselerin artırılması hem bu ihtiyaca cevap verecek, hem de Üniversite önünde yığılmayı önleyecektir. Gel gör ki uygulama farklı olmaktadır. 2002-2003 yılında İmam Hatip Liselerinde okuyan öğrenci sayısı 71.100 iken, 2015- 2016 yılında 555.870 ‘e yükselmiştir.
Yine geçmişte de bu günde Cumhurbaşkanları, Üniversite rektörleri için atama yaparken, öğretim üyelerini yok saymış ve en çok oy alanları değil kendi ideolojilerine uygun olanları atamışlardır.
Eğitimde kar motifinin öne çıkması ve ideolojik amaçla yapılması En büyük sorunumuzdur. Bu sorun bu günümüzden götürmüştür. Böyle devam ederse Maalesef geleceğimizden daha çok götürecektir.