Dünya Gazetesi Kars Eki Yazısı
KARS’ IN HAKKI, KARS’ A VERİLMEDİ
1877 Osmanlı Rus savaşından sonra yapılan Ayastefanos anlaşmasıyla, Osmanlı İmparatorluğunun Rusya’ ya vereceği savaş tazminatı 1milyon 410 bin altın ruble olarak hesaplanmıştı. Ancak aynı anlaşmanın 19. maddesine göre Osmanlı hazinesinin imkansızlığı nedeniyle, 1 milyon 100 bin ruble karşılığında, Kars-Ardahan ve Batum toprakları Rusya’ya verildi.
44 Yıl işgal altında kalmış olmak Kars’ lıları ve Ardahan’ lıları daha toplumcu daha ulusalcı ve daha duyarlı yaptı.
Osmanlıya olan tepki Kars yöresinde ünlü bir halk deyişi ile şekillendi: ‘’Ekinde yok, biçinde yok; yemeğe ortak Osmanlı‘’
Kars’ lı Kars’ a hep sahip çıktı… ‘’Hükümetler ve özellikle AKP hükümeti Kars’ ın hakkını Kars’ a vermedi.’’
Kars’ın girişinde ‘’Doğunun uygar kenti Kars’’ diye yazıyordu. Ancak şehre girdikten sonra Kars’ın yalnız doğunun değil, Türkiye’ nin en uygar kenti olduğu anlaşılıyor.
Kars Kafkasya bölgesinin özelliklerini taşıyan bir şehrimizdir. Avrupa kültürünü Kafkasya üzerinden almıştır. Yalnızca şehir olarak değil, halk da uygardır.
Hayvancılığın ihmal edilmeye başlandığı ve 1960’ lardan sonra Sovyetlerle sınırların kapandığı yıllardan itibaren, Kars’ ta batıya göç başladı. Aradan fazla değil, otuz kırk yıl geçti. İstanbul’ daki Karslı’ lar kendilerini kurtardı. Dönüp, Kars’ a bakabildiler. 1989 Kars Belediye Başkanı, ‘’Karsı 50 milyar liraya satarız ‘’ demişti. Bu mizah basında yer aldı. Hatta Milliyet gazetesi manşet yaptı. Bu durum İstanbul’ daki biz Kars’ lıları rahatsız etti. Ve üç yıl uğraştıktan sonra ben ve bazı arkadaşlarım, “Kars Kalkınma Vakfı” nı kurduk.
Bu arkadaşlarımızdan, İsmail Aytemiz Kars’a babası adına bir lise ve bir öğrenci yurdu yaptırdı.
Kars’a dönük işadamlarından, Resul Yıldız bir yetiştirme yurdu ve bir ilk öğretim okulu yaptı.
Aynı şekilde, Bayram Tanrıverdi ilköğretim okulu yaptı.
İskender Bozdemir de bir park yaptı.
Rahmetli Celal Aras, bir çocuk parkı yaptırdı. İnşaatı devam eden bir de ilk öğretim okulu yaptırıyor.
Hayırsever Vasfiye Eriş, Kars Kafkas Üniversitesine ve Selim’ e kız yurdu yaptırdı.
Belki daha önemli bir şans, Kars’ a Kafkas Üniversitesinin kurulması oldu. Yalnızca Kars değil, Kafkas ülkelerine de hitap eden bu Üniversitenin on iki binden fazla öğrencisi oldu. Ayrıca bu Üniversite bölgenin kalkınma sorunlarına da el atıyor.
Kars için hayvancılık önemli bir kaynaktır. 1960 yıllarda Rusya’ya canlı hayvan verilirdi. Bu nedenle yöre halkının geliri ve refahı iyi idi. Sınır ticareti kesilince bu imkan da ortadan kalktı.
1997 yılında Kars Ticaret Borsası Başkanı İsmet Çelik, Türkiye’nin ilk ‘’Organize Hayvancılık Bölgesi‘’ projesini yaptırdı.
Bu proje ile hayvancılıkta et ve süt verimi artacaktı, atıklar biyogaz elde etmek için değerlendirilecekti. Yem temini daha uygun şartlarda sağlanacaktı.
Gel gör ki, bu proje Ankara’ da yapıldı. Amasya’ da yapıldı. Türkiye’nin hayvancılık açısından en etkin bölgesi olan Kars’ ta yapılmadı.
Ayrıca, Kars’ ın çevre ve doğal imkanlarının hiç biri bu güne kadar kullanılmadı.