TÜİK’in açıklamasına göre ,inşaat maliyetleri , bu yılın ikinci çeyreğinde , yani Nisan- mayıs ve haziran ayı olarak üç aylık , yüzde 23.3 oarnında arttı.. Bu demektir ki geçen sene aynı aylarda 100 bin YTL olan bir dairenin maliyeti , bu sene 123 bin 300 YTL’ye çıktı.
Yani , son bir yılda inşaat maliyetleri enflasyon oranından 2.5 kat daha fazla arttı..
Zaten , birkaç ay önce , hazır beton üretenler , fiyatları birdenbire yüzde 30 artırınca , tartışma çıkmıştı.
İnşaat sektörü 2004 yılının ortalarına kadar durgunluk yaşadı.. Geçen sene ve bu sene ilk aylarda canlandı.. Ancak bu gün yeniden durdu..
Piyasada faiz oarnalrı yüzde 5 dolayında artarken , bankalar konut kredi failerini yüzde 15 artırdı.. Kredi vermekten korktular.. İnşaat maliyetleri de artınca , şimdi birçok müteahhit zor durumda kaldı.. Özellikle Toplu Konut İdaresi (TOKİ )tarafından yapılan ihalelerin bu günkü şartlarda tamamlanması mümkün görünmüyor.. Bu konutlara para yatıranların konutlarını almaları riske girdi.. Bu nedenle TOKİ ‘de çözüm arıyor..
Aslında kabahat ne Çimento üretenlerde , nede TOKİ gibi kurumlarda .. Sorun siyasi iktidarın piyasa olayını yanlış algılamasından ve devletin ekonomideki rolünü yanlış tayin etmesinden ileri gelmiştir.
Bizimkiler Piyasaya sanayileşmiş bir ülke gibi bakıyor.. Oysaki bizde rekabet şartları gelişmiş ülkelerde olduğu gibi değil..Birçok sekörde sayılı firma var.. Son çimento örneğinde olduğu gibi talep artınca, fiyatları yüzde otuz artırabiliyorlar.
Yahutta faizler yüzde 5 artınca , bankalar konut kredi faizlerini 3 kat artırabiliyorlar.
Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde , devletin görevi bu gibi sekülatif fiyat dengesizliklerini ve istismarları önleyerek piyasanın çalışmasını sağlamaktır.. Elbette bunu yaparken , yasaklarla yapmayacak.. İktisat politikası araçlarıyla yapacaktır.
Maalesef siyasi iktidarın piyasa anlayışında , bu araçlar tersten kesiyor.. Örneğin, mayıs ve haziran aylarında dalgalı kur politikası ekonomideki dalgalanmayı aşırı derecede hızlandırdı..
Öte yandan , siyasi iktidar piyasayı ve devleti doğru anlayabilseydi , inşaat sektöründe bugün sorunlar yaşanmazdı.
Örneğin , inşaat sektörünün durgun olduğu dönemlerde , TOKİ konut üretimini artırabilirdi.. Sektörün canlandığı dönemlerde ise azaltabilirdi. Konjonktürü dengelerdi.
Bizde ekonomi yönetimi maalesef devleti sosyal fayda yaratacak , piyasayı düzenleyici veya yol gösterici olarak görmüyor.. Bu nedenle sosyal faydası olan yatırımları da altyapı özelliği gösteren yatırımları da özelleştiriyor. Bunlar özel sektör elinde birer tekel halinde devam ediyor..
Ayrıca bırakın konut politkasını , İstanbul Büyük şehir Belediyesine ait KİPTAŞ Yeşil vadi konakları gibi lüks inşaatlar yaparak tanesini 500 bin dolara satıyor..
Yine Ekonomi yönetimi isteseydi , Devlet elindeki bankaları , spekülatif faiz artışlarını önlemek için kullanabilirdi.. Kamu bankaları kredi failzerini ortalama faiz artışı kadar artırıp , diğer bankaların yolunu kesebilirdi.
Devleti doğru anlamak , ulusal çıkarlarımızı korumak demektir.. Bugünkü yol ise , IMF ‘nin büyük ortaklarına hizmet anlamına geliyor.