ABD Başkanı Barack Obama ve Hazine Bakanı Timothy Geithner, “Çin parası Yuan’ın değeri artsın” diye Çin’den talepte bulundular. ABD’li uzmanlar da “Çin parası Yuan’ın gerçek değerine ulaşması için yüzde 40’ın üzerinde değerlenmesi gerekir.” diyorlar.
Amerika Birleşik Devletleri, Yuan’ın bu günkü değerinin düşük olmasının uluslararası ticarette rekabet sorunları yarattığından şikâyet ediyor. Çin ise ihracatçılarına yardımcı olabilmek için, Yuan’ı Amerikan doları karşısında bir buçuk senedir 6.8 seviyesinde tutuyor. Çin, küresel piyasalardaki belirsizliğin sürdüğünü belirterek, döviz kurları üzerindeki kontrol politikasını yumuşatma konusunda çok ihtiyatlı olmak zorunda olduğunu ileri sürüyor ve Yuan’ı dalgalanmaya bırakmıyor.
Kriz yılı olduğu için Çin’in cari işlemler fazlası, 2009 yılında yüzde 35 geriledi ve yine de 284 milyar dolar oldu. Eğer Çin parasını revalüe ederse, ihracatı azalacak ve ithalatı artacaktır. Cari işlemler fazlası ya çok azalacak veya tersine cari işlemler açığı ortaya çıkacaktır.
ABD ile olan dış ticaretinde Çin’in cari fazla vermesi, ABD’nin cari açık vermesi demektir. ABD Çin’e karşı kendi rekabet gücünü artırmak ve Çin’in rekabet gücünü düşürmek istiyor. Bu yolla dış açık vermekten kurtulmak istiyor.
Revalüasyon, Devalüasyonun tersi, bir ülke parasının diğer ülkelerinin paraları karşısında değer kazanmasıdır.
Bu gün için bir dolar 6.82 Yuan’dır. Eğer ABD’nin isteği doğrultusunda Çin parasını yüzde 40 revalüe ederse, bir dolar 4.09
Yuan olur.
Bu şartlarda, Çin’in bu gününe göre revalüasyon sonrasında, Döviz kuru düşük, Yuan ise değerlenmiş olacaktır… Aynen Türkiye’nin bu günkü durumuna benzeyecektir.
Türkiye’de 2002 Ağustos ayını baz alırsak, MB reel kur endeksinin bu günkü değeri 155.2’dir. Yani bir doların bu gün için 2.40 lira olması gerekiyor. Olmadığı için, Türkiye cari açıkla boğuşuyor.
Çin parası, gerçek değerinde mi? Yoksa Çin hükümeti isteyerek mi Yuan’ı düşük tutuyor… Tartışılabilir… Çünkü, Çin Yuan’ı dalgalanmaya bıraksa da, küreselleşme sürecinde piyasalara spekülasyonun hakim olması piyasaların da gerçek kur dengesini sağlamasını önlemektedir.
Eğer Yuan yüzde 40 Revalüe edilirse, Çin’in rekabet gücü düşer… Çin bu gün bir dolara sattığı malı, revalüasyondan sonra 1.4 dolara satması gerekir. Diğer ülkeler yine bir dolara satmaya devam edecek, Çin’in rekabet gücü azalacaktır.
Tersine, Çin 1 dolara ithal ettiği mal için, şimdi 6.8 Yuan ödemektedir. Eğer, Yuan’ı yüzde 40 Revalüe ederse, bu defa bir dolarlık ithalat için 4.09 Yuan ödeyecektir.
Bunun için, ilk bakışta “ne iyi Çinli üretici, yatırım malını, aramalı ve hammaddeyi, tüketim malını daha ucuza ithal edecek. Tüketici daha ucuza tüketecek” diyebiliriz…
Yatırım malının daha ucuza ithal edilmesi, yatırımların artmasına neden olur. Ancak yatırım yapmak, talep artışına bağlıdır. Buna karşın ithal aramalı ve hammaddenin bu denli ucuzlaması karşısında, Çin sanayicisi Çin’de üretilen aramalını ve hammaddeyi kullanmayacak, daha ucuz olduğu için ithal malı kullanacaktır. Çin’de aramalı ve hammadde üreten KOBİ’ler ve fabrikalar kapanacaktır. İşsizlik artacaktır.
Yine, aramalı, hammadde ve tüketim malının artması, rekabet gücü düştüğü için ihracatın azalması, Çin’in dış cari açık vermesine neden olacaktır. Cari açık ülkenin kaynak kaybetmesi demektir. Dışarıya kaynak transferi, ülkenin potansiyel milli gelirini düşürmektedir.
Cari açığın finansmanı ise borçla yapılacak ve faiz olarak kaynak çıkacaktır.