TÜİK Hane halkı nihai tüketim harcamalarını, Avrupa ülkeleriyle karşılaştıran, satın alma gücü paritesini göre fiyat düzeyleri endeksini açıkladı.
Fiyat Düzeyi Endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünü gösteriyor. Bu karşılaştırma için AB ‘nin tüketim mal ve hizmetlerin ortalama fiyat düzeyi 100 olarak alınmakta ve ülkelerin fiyat düzeyi bu ortalama ile karşılaştırılmaktadır. Eğer bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100’den büyük ise bu ülke Avrupa ülkeleri ortalamasına göre pahalı, 100’den küçük ise bu ülke daha “ucuz” olarak ifade edilmektedir.
Türkiye’nin Avrupa Ülkeleri 2013 yılı sonuçlarına göre tüketim mal ve hizmetlerine ilişkin fiyat düzeyi endeksi 64 oldu. Bu değer, Avrupa Birliği genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin, Türkiye’de 64 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor.
Avrupa’nın en pahalı 2 ülkesi, İsviçre (156 ) ve Norveç (155 ) dir. En ucuz iki ülkesi ise Makedonya ( 47 )ve Bulgaristan (48 )’dir.
Bu demektir ki, İsviçre de bir ay geçindiğiniz parayla, Türkiye’de 2.5 ay geçinirsiniz. En pahalı ülkeden en ucuz ülkeye sıralamasında Türkiye 37 ülke içinde 27 sıradadır. Yani Avrupa’nın ucuz ülkeleri arasındadır.
Harcama gurupların göre bakarsak, Türkiye de Alkollü içecekler fiyat düzeyi endeksi 100’dür ve Avrupa ortalaması kadardır. Buna karşılık Kişisel ulaşım araçları(otomobil gibi ) endeksi 108’dir. Yani Avrupa ortalamasından daha pahalıdır. Bu harcama gurubunda 37 ülke içinde Avrupa’nın en pahalı yedinci ülkesidir.
Alkollü içecekler ve otomobil gibi motorlu araçlar ‘da Türkiye ‘nin Avrupa’dan pahalı olmasının nedeni, bunlardan alınan yüksek vergidir.
|
AVRUPA ORTALAMASINA GÖRE DAHA UCUZ VE DAHA PAHALI MALLAR |
|
|
HARCAMA GURUBU |
AVRUPA 100’E GÖRE FİYAT |
|
AVRUPA ORTALAMASI |
100 |
|
TÜRKİYE ORTALAMASI |
64 |
|
GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER |
85 |
|
ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN |
100 |
|
GİYİM |
68 |
|
AYAKKABI |
67 |
|
ELEKTRİK, GAZ VE DİĞER YAKITLAR |
80 |
|
MOBİLYA, MEFRUŞAT, HALI VE YER DÖŞEMELERİ |
64 |
|
EV ALETLERİ |
94 |
|
TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ |
96 |
|
KİŞİSEL ULAŞIM ARAÇLARI |
108 |
|
ULAŞTIRMA HİZMETLERİ |
55 |
|
HABERLEŞME |
88 |
|
LOKANTA VE OTELLER |
78 |
Alkollü içeceklerden alınan vergi, son on yılda artırıldı. İçki içilecek yerlere sınırlama getirildi. Bu uygulama siyasi iktidarın bir tercihi olarak ortaya çıktı. Son yıllarda şarap üzerindeki vergi yükü düşürülmüş olmakla birlikte hala yüksektir. Gerçekte ise Türkiye iklim ve toprak şartları üzüm yetiştirmeye çok elverişlidir. Önemli bir ihracat potansiyeline sahip olduğu için şarap üretiminin teşvik edilmesi ve vergilerin düşürülmesi gerekir.
Otomobil üzerindeki vergi yükü de yüksektir. Bu durum İç pazarda sektörler arasında haksız rekabete yol açıyor. Yasaklar ve yüksek vergiler, halkın tüketim tercihlerini ve tüketim talebini etkileyerek, refah düzeyini düşürüyor.