Çinin başına gelenler , ekonomik olarak da bütün Dünyayı etkiliyor . Çin Dünya Ticareti içinde büyüklük sırasına göre ABD’ den sonra ikinci sırada geliyor.
Küresel süreç Çin’in büyümesine destek verdi ve fakat bu desteğin kendi halkından çok gelişmiş ülkelere yararı oldu. Dünyada büyük üretim şirketleri Çin ucuz emeğini kullandı, Çinin döviz rezervlerini de ABD kullanıyor. Ne var ki artık Çin’de emek ucuz değil. 2019 da ortalama Asgari ücret 347 dolardır ve bu birçok ülkeden fazladır.
Çin’ son yıllarda cari fazla vererek tasarrufunu artırdı . Başka ülkelerde yatırım yapmaya başladı.
Çin’de demokrasi yok ve fakat büyüme oranları yüksektir. Ancak büyüme tek başına kalkınmayı göstermez. Halkın refah seviyesini kalkınma gösterir. Uluslar arası standartlara göre de Çin gelişmiş ülke değildir.
Coronavirus sorununun Mart ayında bitmesi bekleniyor. Ancak intibak için de bir zaman geçer. Dahası birçok yabancı yatırım Çin’den çıkmaya başladı. Bu nedenle de Çin ekonomisi eski rayına girmez. Zaten Çin’ de piyasa ekonomisi komünist partisi tarafından kontrol altındadır. Eğer demokrasiye geçemezse , eninde sonunda intibak sorunu yaşayacaktır.
Söz gelimi South China Morning Post’ haberine göre ; Çinin Güneyindeki Gunagcou ve Sıncın şehirlerinde virüs salgını ile mücadele etmek için bölge yönetimlerine özel mülkiyete el koyma yetkisi verildi. Bu uygulama batı sermayesinin alışık olmadığı bir uygulamadır.
Çin komünist partisi Batının demokrasi kültürünün Çine hakim olmasından korkuyor. Önceki yıl Global Times haberine göre Yılbaşı yaklaşırken Çin’de Hunan kamu güvenliği bürosu, parti üyelerin ve yerel hükümet yetkililerinin Noel kutlamalarına katılmalarını yasakladı ve ağır ceza ile tehdit etti. Öğrencilere de batılı kültürlerin istilasına karşı milli duruş sergilemeleri çağrısında bulundu.
Bu nedenledir ki , Çin Komünist partisi , büyüme modelini değiştirmek istiyor ve iç tüketime dayalı yeni bir modele geçmek istiyor.
Öte yandan , Çin’de büyük şehirlerde kayıt dışı ticari işlemler hayli yüksektir. Yurt dışında Çin devletinin yaptırdığı işlerde yolsuzluk oranın yüksek olduğu belirtiliyor.
Standart and Poor’s , Coronavirüs etkisinin , Çinde 2020 yılı GSYH’ da büyümeyi 0.7 puan , Dünyada ise 0.3 puan düşüreceğini tahmin ediyor. Ancak Çinliler, çalışmadıkları katma değer yaratamadıkları , Çin’li firmaların üretimlerini durdurdukları , ihracatlarını erteledikleri dönemde tasarruflarından tükettiler . Yani ayrıca servet azalması oldu.
Türkiye’nin Çin’le olan Dış ticaretine akıl sır ermiyor… Çin’ e karşı ;2016 yılında 23 milyar dolar , 2019 yılında 17.8 milyar dolar , yılda yaklaşık 20 milyar dolar dış ticaret açığı vermişiz. 2019 yılı dış ticaret açığının azaldığı yıldır. Buna rağmen dış ticaret açığımızın yarısından çoğunu Çine karşı vermişiz.
2003 yılından 2019 yılına kadar geçen 17 yılda , Çine karşı 256 ,6 milyar dolar dış ticaret açığı vermişiz. Çin’de büyüme mucizesi Çinin becerisi değil bizim gibi hesap -kitap bilmeyen ülkelerin beceriksizliğidir.(Aşağıdaki tablo)
TÜRKİYENİN DIŞ TİCARETİNDE ÇİNİN YERİ (MİLYAR DOLAR) |
|||
İHRACAT | İTHALAT | AÇIK | |
2019 TOPLAM | 171,5 | 202,7 | -31,2 |
2019 ÇİN | 2.6 | 20.7 | -18.1 |
2003-2019 ÇİN | 42,3 | 296,2 | -256,6 |
Üstelik Çin’den hiç ithalat yapmazsak , üretimimiz değişmez. Çünkü Çin’den aramalı ve teknoloji ithalatının payı çok düşüktür.
Bundan sonrasında , Çin’den ithalat’a kota koymalıyız. Çin’in Dünya ya ihraç ettiği malları ihraç etmeye çalışmalıyız.