BÜYÜME DEVAM EDER Mİ?

2017 ikinci çeyreğinde ( Nisan –Mayıs –Haziran )Gayri Safi  Yurt İçi Hasıla(GSYH) geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.1 oranında büyüdü . Son tespitlere göre  nüfus artış oranı  yüzde 1.5 olduğuna  göre ilk çeyrek fert başına büyüme oranı  yüzde 3.6 oldu.

 

IMF’ nin , 2017 için gelişmekte olan ülkeler ortalama büyüme tahmini yüzde 4.5’tir.  Yüzde 5.1 büyüme bu günkü dünya ekonomik konjonktürüne göre daha yüksektir .

 

Ancak büyüme konusunda iki önemli tespit yapmak zorundayız … Birisi bu büyüme yeterli mi ? İkincisi ise büyüme devam eder

mi ?

 

 

 

 

1.Gelir artışını Fert Başına büyüme gösterir. Türkiye’nin kaynak yaratması ve dış kaynak ihtiyacından kurtulması için Fert Başına gelir artışının yüksek olması gerekir. Ayrıca Türkiye’nin dış borçlarını ödeyebilmesi için de , önce gelir yaratması sonrada bu geliri dövize çevirmesi gerekir. Bunun için en az yüzde 6-7 oranında büyümesine ihtiyaç var.

 

2. Büyümenin sürekli ve kalıcı olması için , sabit sermaye yatırımlarının  artması gerekir.

 

 2017 ikinci  çeyrekte , Sabit sermaye oluşumunda büyüme  yüzde 9.5 olmuş.  Yatırımlarda yüksek büyüme gelecek yıllarda GSYH ‘ yı olumlu etkiler  .Ancak yatırımların GSYH büyümeye kalıcı etkisi için yatırımların çeşidine bakmak gerekir.

 

Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı gibi , yatırım artışı inşaat sektöründe olmuş. İnşaat sektöründe konut gibi yatırımlar ,   inşaat bittikten sonra  ölü yatırıma dönüşür. Sürekli katma değer yaratan makine ve teçhizat yatırımlarında  yüzde 8.8 oranında düşme var.  

 

 

 

 

 

 

 

 

2017 İKİNCİ ÇEYREK YATIRIMLARDA BÜYÜME

 

                                                YÜZDE

İNŞAAT                                      25.0

MAKİNA VE TECHİZAT             – 8.8

DİĞER AKTİFLER                      -9.0

ÜRETİLMİŞ MALİ

OLMAYAN AKTİFLER                 9.5

 

Öte yandan , doğrudan  yabancı sermaye yatırımlarındaki girişinde de  azalma var.  2011 yılında 16.1 milyar dolar , 2015 yılında 17.3 milyar dolar  olan doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişi , 2016 yılında 12 milyar dolara  gerilemiş. Bu sene  ise geçen seneye göre de düşme var.  2016 Ocak-Haziran arasında gelen doğrudan yabancı yatırım sermayesi 5.3 milyar dolar iken bu sene aynı dönemde 4.9 milyar dolara gerilemiş.

 

Yine referandum nedeni ile  dağıtılan KOBİ kredilerinin de genel olarak eski borçların kapatılmasına  gittiği anlaşılıyor. Yani makine ve teçhizat yatırımı yapılmamış.

 

3. Genellikle büyümeye  en yüksek katkı tüketimden gelirdi. Bu defa en büyük katkı yatırımlardan gelmiş. ( aşağıdaki tablo )

 

                   II.ÇEYREK 2017  BÜYÜMEYE KATKI

 ———————————————————————————-

                                         GSYH

                                      İÇİNDEKİ

                                          PAY          BÜYÜME       KATKI

                                     —————   —————-   ————–

ÖZEL TÜKETİMİ              59.5                3.2                1.90

DEVLET TÜKETİMİ         14.2              – 4.3              – 0.61

YATIRIM                           31.3                9.5                2.97

STOK DEĞİŞME              0.00                                    0.00

İHRACAT                         25.3               10.5               2.66

İTHALAT                          30.5                 2.3             – 0.70

GSYH                             100.0                 5.1                5.1

 

 

 

 

Dış ticaretin katkısı , ihracat ve ithalat farkı olarak , 1.96 olmuş.

Böyle devam ederse , üretimin dışa, ithalat aramalı ve hammaddeye olan bağımlılığı azalmış olacaktır.

 

Kamuda tüketim harcamalarında büyüme eksi olmuş. Bir çelişki var.

Zira 2016 ilk 7 ayda  kamu harcama tutarı 316.3 milyar lira iken 2017 ilk 7 ayda yüzde 19 artarak 375.6’ya yükselmiş.  Anlaşılan geçen sene bu artış  daha fazla imiş. Yalnız bu sene vergi tatili ve vergi indirimleri var. Devletin potansiyel vergiden vazgeçmesine ‘’Vergi harcaması ‘’ deniliyor.

 

Başka bir ifade ile Vergi harcaması; devletin, tahsil edeceği vergilerden, kısmen veya tamamen, geçici ya da sürekli olarak feragat etmesidir.

Sonuç , yüzde 5.1 büyüme  iyi ve fakat devam etmesi zor görünüyor. 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir