Temmuz –Ağustos ve Eylül ayları (III. Dönem ) Gayri Safi Milli Hasıla gelişmesinde önemli iki sorun ortaya çıktı..
Bir, büyüme oranı çok düştü.. Yüzde 3 oldu.. Oysa ki geçen sene aynı aylarda bu oran yüzde 8 olmuştu..
İki, borçla büyüme durdu.. GSMH , gayri safi yurt içi hasıladan (GSYİH ) daha düşük çıktı.. Bu demektir ki dış kaynağa dayanan büyüme durdu.. GSYİH yalnızca yurt içinde yaratılan hasılayı gösterir.. Buna karşılık GSMH ise , dış alem faktör gelirlerini de içermektedir.. Genellikle GSMH yüksek çıkardı.. 2006 yılı üçüncü çeyrekte tersi oldu.. Bu demektir ki bu çeyrekte dış alem faktör gelirleri eksi oldu.
Büyüme neden düşük çıktı ?
İlk neden yatırımların azalmasıdır.. Mayıs ve Haziranda MB sıcak para kaçmasın diye faizleri artırdı.. Yüksek faiz yatırımların azalmasına neden oldu..
Aynı zamanda faiz dışı fazlayı tutturmak için hükümet altyapı yatırımlarını kıstı.. Özel sektör de bu nedenle yatırımları daralttı..
Yine yatırımlara verilen yatırım indirimi teşvikinin kaldırılması da yatırım kararlarını olumsuz etkiledi.. Eskiden yatırımcı, Yatırım indirimi teşviği ile yaptığı yatırımın bir kısmını vergi matrahından indiriyordu.. Böylece 3- 5 sene kurumlar vergisi ödemiyordu.. Sonraki yıllarda vereceği kurumlar vergisini düşünmüyordu.. Bu nedenle kurumlar vergisinde vergi oranını düşürmek , yatırım indirimi teşviki ile aynı etkiyi göstermedi.
İç ve dış siyasetteki belirsizlikler de ekonomide canlanmanın durmasına neden oldu..
Cumhurbaşkanı seçimlerinde Başbakan ve AKP’nin tutumunda bir belirsizlik var.. Bu belirsizlik endişe yaratıyor..
Ekonomide AB çıpası taramak üzere.. Hükümet taviz verse ve müzakereler devam etse, bu defa tavizler nedeniyle piyasada bir tedirginlik olacaktır..
Yine ırak ve diğer komşulardaki dış gelişmeler de Türkiye’nin aleyhine seyretmektedir..
Büyümenin düşmesinin bir diğer nedeni de halkın gelirinin düşmesidir.. 2006 yılında memurun, çiftçinin ve işçinin geliri yüzde 5 enflasyona göre ayarlandı.. Enflasyon yüzde 10‘a yükselince halkın reel geliri düştü.. Çiftçiye verilen destekler daraldı.. Çiftçinin eline geçen fiyatlar enflasyonun altında kaldı..
Yılın ilk yarısında , patlayan tüketici kredileri de limite ulaştı.. Halkın bankalar olan borcu artı.. Bu gidiş , ekonomiyi canlı tutan harcamaların daralmasına neden oldu.
Yüksek reel faiz de toplam talebin gerilemesine neden oldu ..
Şimdiden sonra Büyüme oranı nasıl gider ? İyi gitmez.. Bu yılın Ekim- Kasım ve Aralık aylarında da büyüme oranı düşük çıkar.
Bir belirtisi Sanayi üretim endeksidir.. Çünkü büyümeyi en fazla etkileyen sektör sanayidir.. Açıklanan Ekim ayı sanayi üretim endeksi eylülden daha düşük çıktı.. Eylül ayında yüzde 3 olan sanayi üretim endeksi , Ekim ayında yüzde 2.5‘e geriledi.