Bankaların yurt dışından aldıkları krediler, son altı ayda yüzde 26 oranında artarak, 23.1 milyar dolara ulaştı… Bankaların kullandıkları dış krediler kısa vadeli olması, borcun en sakıncalı tarafını oluşturuyor…
Aslında riskli olan bankaların kullandıkları dış krediden çok döviz pozisyon açıklarıdır… Bankalar, aldıkları dış kredileri döviz kredisi olarak kredi verirler… Döviz hamili veya Dövize endeksli hazine kağıtlarına yatırırlar… Veya döviz mevduatı olarak tutarlar.. Bir kısmını da bozdurup Türk lirası cinsinden bu şekillerde kullanırlar.. Sonuçta bankaların bir yandan döviz cinsinden borçları öte yandan varlıkları ve alacakları oluşur.. Eğer döviz cinsinden borçları, yine döviz cinsinden varlıkları ve alacaklarından daha fazla ise arada “Döviz Pozisyon açıkları” var demektir. Bu anlamda bankaların döviz pozisyon açığının 1 milyar doların altında olduğu ifade ediliyor.. ki bu açık önemli bir açık değil..
|
HANGİ BANKA NE KADAR DIŞ KREDİ KULLANDI? |
|
|
|
MİLYAR DOLAR |
|
|
|
İŞ BANKASI 4.3 |
|
AKBANK 4.3 |
|
GARANTİ 3.0 |
|
FİNANSBANK 1.8 |
|
VAKIFBANK 1.7 |
|
TSKB 1.2 |
|
DENİZBANK 1.2 |
|
KOÇBANK 1.0 |
|
DIŞBANK 1.0 |
|
DİĞER 39 BANKA 3.6 |
|
TOPLAM 23.1 |
Döviz pozisyon açığının riskli olması, kur artışı sırasında ortaya çıkıyor.. Kur artışında özel sektörün veya bankaların Türk Lirası cinsinde dış kredi yükü kur artışı kadar yükseliyor…
Bu günkü şartlarda, bankalar kur artışı riskini borç verdiklerine yaymış durumdalar… Örneğin kur artarsa, bankalar hazineden alacaklarını devlet kağıtları alacakları için yeni kur üzerinden tahsil edecekler… Yani hazinenin yükü artmış olacaktır…
Buna rağmen Bankaların, dış kredilerinin artması, ödeme zamanlaması açısından sorun doğurabilir… Sorun yaşamamaları için, mevcut dış kredilerini ya artırmak veya aynı düzeyde devam ettirmeleri gerekir…
Bankaların dış borca yüklenmeleri, iç ve dış faiz farkından ileri geliyor… Enflasyonun yüzde 5’ler seviyesine inmesine rağmen, YTL faizleri yüzde 17 dolayında yüksek seyrediyor… Oysa dış kredi faizleri, yüzde 3ile yüzde 5 arasında değişiyor…
Hangi sektörde olursa olsun, aşırı dış borç dengesizlik demektir.