Bazı iktisatçı arkadaşlar, ‘’topluma moral verelim.. Olaylara iyimser yaklaşalım… ‘’ diyor.. Ekonomi yönetimi ise bu iyi niyeti kötüye kullanıyor.. Toplumu aldatacak, yanlış yönlendirecek yorumlar yapıyor.. Borç yükü bunlardan biridir.. Bunun içindir ki yeniden üstünde durmak gereğini duydum.
Geçen ay hazine Borç yükü’nü yüzde 63.5 olarak açıkladı. Gerçekte Kamu sektörü toplam borç yükü, yüzde 77.4 ‘tür.
Hazine IMF’nin Bir Ülkede nakit ihtiyacını gösteren ‘’Kamu net Borç stoku‘’nu kullanıyor
Hazinenin açıkladığı net borç stoku şöyledir:
___________________________________________________
Katrilyon Lira
Toplam kamu borç stoku ………………… 332
Kamu mevduatı………………………………..- 19
İşsizlik sigortası fonu…………………………. – 13
Merkez Bankası net varlıkları……………… – 28
Kamu net borç stoku ……………………… 272
1) Devlet borcu, devletin faiz verdiği toplam borçlarıdır. Burada devlet net borç stokuna değil, toplam kamu borç stoku için faiz ödemektedir. Devletin faiz verdiği toplam iç ve dış borç stoku 332 katrilyondur. Gerçek yük budur… GSMH’ya oranı yüzde 77.4’tür. Ekonomik ve sosyal etkileri açısından gerçek rakam da budur.
2) Net borç stoku, kamu kurumlarının birbirine olan ve faiz ödedikleri borçların takası yoluyla bulunur. Oysaki Hazinenin Kamu net borcuna ulaşmak için, aslında kendi alacağı olmayan ve emanet paraları toplam borç stokundan indirmiştir:
– Kamu Net borç stokunu hesaplamak için, 18.7 katrilyon tutan Kamu mevduatı borç stokundan indirilmiştir. Bu yanlıştır. Çünkü kamu mevduatı devletin alacağı değil ki, borcundan indirelim… Tersine bu mevduat kamu harcaması yapmak için yatırılan mevduattır… Örneğin Müteahhit iş yapmış, tahakkuk yapılmış, ancak ödeme henüz yapılmamış… Yani bu mevduatın içinde müteahhidin alacağı var… Veya TİKA’ya aittir… TİKA bu parayı yurt dışında bir proje için ödeyecektir. Yahut TÜBİTAK’a aittir… TÜBİTAK yaptırdığı araştırmalar için bu parayı peyderpey ödemektedir. Bunların devlet borcundan düşülmesi doğru değildir.
– İşsizlik sigortası fonu net varlığı 13.3 katrilyonda aynı şekilde borç stokundan düşülmüştür… Bu da yanlıştır… Oysaki bu para devletin alacağı değil… Tersine bu para içinde işçinin ödediği primler de vardır… Ve işçi adına devlete emanet edilmiş bir paradır… Zamanı geldiğinde bu parayı da devlet işsize ödeyecektir. Kaldı ki Hazine bu parayı kullandığında faiz ödemektedir.
Devlet konut edindirme yardım fonu ve tasarruf teşvik kesintilerini de kullanmıştı… Ancak zamanı gelince bunları nemaları ile ödemek zorunda kaldı… Yani bu paraları devletin kullanması borç yükünü azaltmıyor… Tersine artırıyor.
3) Kamu net borç stoku olarak yapılan yanlış hesap, devletin ve özel sektörün yanlış planlama yapmasına neden oluyor. Projeksiyonların yanlış çıkmasına yol açıyor… Özellikle uzun dönemli yabancı yatırım sermayesi, bu çarpıtmalardan dolayı ülkeye ve yönetime güven duymuyor.
4) Kaldı ki Borç sorunu yalnızca global Borç yükü ile sınırlı değildir. Kamu borcunda vadeler kısa, reel faizler yüksek ve ödeme kapasitesi de düşüktür.