2 liraya mal olan şaraptan , 3.28 YTL ÖTV ve KDV alınıyor. İki yıldan beridir artan vergi , kayıt dışı üretimi artırdı ve şarap kalitesini düşürdü.
Ayrıca şarap turizm sektörü içinde önemli bir girdidir. Siyasi iktidarın ideolojik yaklaşımla şaraba ağır vergi getirmesi bu sektör içinde olumsuz bir yaklaşımdır.
Şarap üretiminde, dünya yoğun bir rekabet yaşıyor… İtalya gibi ülkelerde, örneğin Toskana bölgesinde hangi topraklara ne kadar üzüm ekileceği devlet tarafından tayin ediliyor… Ayrıca yine üzüm kalitesi eksperler tarafından tarlada kontrol ediliyor… Kalitesiz ve standart dışı üzümden şarap üretimine izin verilmiyor.
Anadoluda bulunan bir kil tablette, Sümer kralı Hitit kralına başak veriyor… Hitit kralı da ona üzüm salkımı veriyor. Bu bize Anadolunun üzüm vatanı olduğunu gösteriyor.
Türkiye’nin her bölgesi, çeşitli cins üzüm üretmek için elverişli koşullara sahiptir… Örneğin, Diyarbakır’da üretilen ‘’Boğazkere‘’ ve Elazığda ‘’öküzgözü ‘’ üzümlerinden, çok tutulan şarap üretimi yapılıyor..
Özet olarak, üzüm ve şarap üretiminde önemli bir potansiyele sahibiz… Bu potansiyeli, üreticiye yol göstererek, üretimi teşvik ve kontrol ederek değerlendirebiliriz.
KAYITDIŞI ÜRETİM ARTTI
Siyasi iktidar şarap üzerindeki ÖTV’ yi yüzde 118 artırarak bu sektörü cezalandırdı. Dünyanın hiçbir yerinde şaraptan bu katar yüksek vergi alınmıyor.
Bir sektörden vergi alırken madalyonun tersine de bakmak gerekiyor. Vergi geliri elde ederken, neleri tahrip ediyor? Topluma ne gibi maliyetler getiriyor? Vergiyi artırınca, eskisi kadar vergi alabilecek mi? Bunların hesabını yapmalıdır. Bu maliyetlerden birisi kayıt dışı üretimdir.
Türkiye, dünyanın 5’inci büyük üzüm üreticisidir. Ülkemizde yaklaşık 525 bin hektarlık bağ alanında yılda yaklaşık 3.5 milyon ton üzüm üretimi gerçekleştiriliyor.
ÖTV yükü nedeniyle şarap sektörü iki yıldır zordadır. Yabancı şaraplarla rekabet edemiyor.
Üretici de zora … Örneğin, Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde yaklaşık 15 bin ton “karasakız” cinsi üzüm, alıcı olmaması nedeniyle dalında bırakıldı.
Vergi yüksek olunca kayıtdışı şarap üretimi de arttı. Bu sorunu önlemek için geçen sene getirilen bandrol uygulamasına rağmen , satılan şarabın üçte ikisinin kayıt dışı olduğunu belirtiyorlar.
ŞARAP KALİTESİ DÜŞÜYOR
Şarap üreticileri, bir kilo üzümden bir şişe şarap çıktığını söylüyor.
Şarabın litresinden 3.28 YTL ÖTV alınıyor. Bunun üzerine yüzde 18 KDV ekleniyor. Fabrika çıkışı 2 YTL olan bir şişe şarabın ÖTV ve KDV ile birlikte fiyatı 5.3 YTL oluyor. Bir de bunun üzerine toptancı ve perakendeci kârı da konulunca bir şişe sofralık şarabı en az 7-8 YTL oluyor. Bu şartlarda üretici girdi maliyetlerini düşürmek için kaliteden fedekarlık ediyor.