Bir okuyucumum adını da gizleyerek “Dövizle ilgili yorumlarınız sizi yanıltıyor mu… Ne dersiniz?” diye yazmış… Bu okuyucuma hak veriyorum… Çünkü biz kurları makro ekonomik dengeler açısından değerlendiriyoruz… Cari açığın maliyetlerine ve getirdiği risklere bu toplumun daha fazla dayanmasının doğru olmadığını söylüyoruz… Ancak, siyasi iktidar da kur artışından korkuyor… Korkmakta da haklıdır… Çünkü kur artarsa, durgunluk olacak… Kur artarsa devlet borçlarını çevirmek zorlaşacaktır… Bu nedenle hükümet sürekli olarak IMF ile, AB ile beklentileri yöneterek kur dengesizliğini sürdürmek istiyor… Ne var ki, korkunun ecele faydası yoktur… Çünkü bugünkü kur dengesi sürdürülemez noktaya gelmiştir…
Son iki gelişme, müzakerelerin pompalanmasına rağmen, bir devalüasyon beklentisinin olduğunu gösteriyor… Bu gelişmeler, Altın ithalatındaki artış ile döviz mevduatındaki artıştır…
1) Aşağıdaki tabloda altın ithalatının nasıl artığı görülmektedir…
ALTIN İTHALATI ( OCAK- AĞUSTOS)
YILLAR İTHALAT ( Milyar Dolar)
2002 1.0
2003 1.9
2004 2.4
2005 3.1
– Altın ithalatının 3 yılda 3 kat artmasının bir nedeni, yüksek reel faize rağmen, tasarruf edenlerin güvensizliği ve altını güvenli bir tasarruf aracı olarak görmeleri ve bu nedenle de altına olan taleplerinin artmasıdır.
– Bir diğer nedeni de, YTL’nin aşırı değer kazanmış olmasıdır… YTL MB 1995 reel kur endeksi Eylül 2005′te, TÜFE bazlı 162.4 ve ÜFE bazlı olarak 145.7 olmuştur. TÜFE’yi dikkate alırsak demek ki şimdi 1.35 olan Dolar kurunun 2.2 olması gerekiyor. Bu şartlarda 1 dolarlık ithal altına sahip olan, bunun 1.35 lirasını kendi ödüyor… Kalan 85 kuruşu içinde toplum borçlanıyor… Zira aradaki fark kısmen şimdi kısmen de sıcak para çıkışıyla dış borca yansıyacaktır.
2) Döviz mevduat hesapları da bir yıl öncesine göre arttı.
DÖVİZ MEVDUAT HESAPLARI (Milyar dolar)
2004 eylül 2005 eylül
Toplam……………………. 72.3 …………….. 79.4
Yurdiçi Döviz tevdiat…… 52.7……………… 63.1
Yurt dışı döviz tevdiat…. 2.6………………… 3.1
Kredi Mektuplu DTH…… 16.3………………… 16.3
Yüksek faiz ve düşük kur makasının açılmasına rağmen, döviz hesapları çözülmedi. Tersine arttı.
Bazıları, kurları TL’ye çevirerek döviz hesaplarını açıklıyor… Bu doğru değil… Çünkü reel kur endeksi her sene bir önceye göre artıyor.
Kurların düşük kalmasına rağmen, döviz mevduatının artması, sıcak para girişini ve devalüasyon beklentisini göstermektedir.