Bugüne kadar, ihtilaller dahil, TÜSİAD gibi iş adamları dernekleri, sermaye sahipleri, hep işe yeni gelen iktidara övgü ile başlamışlardır. Zira, Türkiye’de devlete yaslanmayan, siyasi iktidara yaslanmayan işadamları kaybetmek zorundadır. Her iktidar, ihalelerde, arsa ve arazi tahsislerinde, banka imtiyazlarında hep kendi yandaşlarını korumuştur.
Yine bugüne kadar, iktidardan istediğini bulamayan iş çevreleri de, sonunda iktidara karşı çıkmıştır.
AKP Hükümeti’nin 2003-2006 sonuna kadar uyguladığı düşük kur politikası, özel sektör için de pembe bir dünya yarattı. Reel sektör aramalı üretimini durdurdu… Fabrikasını kapattı. Daha ucuza geldiği için aramalı ithal etti. Şimdi kur arttı…
Deniz bitti… Reel sektör zora girmeye başladı.
Dünya ekonomik krizi de işin tuzu biberi oldu. Reel sektör zora girdi. Bunun içindir ki, TÜSİAD hükümete itiraz etmeye başladı. Başbakan işadamlarını suçlamaya başladı.
Merkez Bankası ve TÜİK, reel sektörde yöneticilerle, reel sektörün güvenini ölçen anketler yapar… Bu anketlere göre reel sektörün güveni dibe vurdu.
MB Reel Kesim Güven Endeksi (Yüzde)
Temmuz Kasım
2007 2008
Güven Endeksi………….. 112.4 54.6
Toplam Sipariş…………….. 91.2 43.9
Toplam İstihdam………… 115.6 54.2
Sabit Serm. Yatırım Harc..106.7 58.5
Genel Gidişat…………….. 107.1 31.0
Reel Kesim Güven Endeksi, ekonomik krizi tam olarak yansıtıyor. Endeks’te 100’ün üstü güveni, 100’ün altı ise güvensizliği göstermektedir. Yüz güvensizlik sınırıdır.
Reel sektör panik yaşıyor
2007 seçimlerinde işadamları, AKP’ye tam destek verdi. Güven endeksi 112.4 idi. Bu endeks giderek düştü. Kasım 2008’de 54.6 oldu. Bugüne kadar en düşük seviyesine geriledi. Bu durum, reel sektörün panik içinde olduğunu gösteriyor.
Reel sektör, siparişlerinin çok düştüğünü ifade ediyor. Toplam sipariş endeksi, bugünkü durumda, 43.9’a gerilemiştir.
Toplam istihdam da aynı şekilde düşmüştür. En önemlisi, reel sektörün yatırım heyecanının düşmesidir. 2007 Temmuz ayında sabit sermaye yatırım harcaması endeks değeri 106.7 idi. Yani özel sektör yatırım harcaması yapmak istiyordu. Bugün, Kasım ayında bu oran da 58.5 oldu. Yani özel sektör artık yatırım yapmak istemiyor.
Reel sektörün “Ekonomide genel gidişatı nasıl görüyorsun?” sorusuna verdiği cevap ise tam bir güvensizliği gösteriyor. Endeks değeri 31’e düşüyor.
Özel sektörün panik yaşamasına, Başbakan’ın ve hükümetin tutumu neden oldu.
İlki… Eğer bir dünya ekonomik krizi olmasaydı da, reel sektör zora girecekti. 2006 yılından itibaren reel sektörde bir daralma yaşanıyor. Hükümet bu durumu göremedi. Veya görmek istemedi.
İkincisi… Dünya ekonomik krizi nedeniyle, ABD, Avrupa Birliği, tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, önlem aldılar… Başbakan “Teğet geçer” gibi, gerçeklerle ilgisi olmayan laflar söyledi. Başbakan’ın duyarsız olması reel sektörün moralini bozdu.