Adalet açığı , cari açığa , bütçe açığına benzemez… Ekonomik açıkların telafisi var ve fakat adalet açığının telafisi yoktur. Yalnızca ekonomik anlamda bakarsak , eğer adalet açığı varsa, güven ve yatırım ortamı yok demektir. Bu şartlarda kimse yatırım yapmaz. Sonradan yapılan yatırımlar da geçmiş kayıpları telafi etmez. İnsan hayatında da , söz gelimi yanlış bir kararla hapis yatan birisinin sonradan suçsuz olduğu kanıtlansa bile , yattığı yılları geri veremezsiniz.
Dünya Adalet Projesi- (World Justice Project ) (WJP),2019 raporunda;
‘’Tahminen 5 milyar insanın küresel olarak karşılanmayan adalet ihtiyacı var; bunlar arasında gündelik sorunlar için adalet bulamayanlar, yasanın sağladığı fırsattan dışlananlar ve aşırı adaletsizlik koşullarında yaşayanlar da var. ‘’ deniliyor. Ayrıca adalet açığının kapanması gerektiği belirtiliyor … Çünkü ‘’ Bu adalet açığı insani gelişmeyi baltalar, yoksulluk tuzağını güçlendirir ve yüksek toplumsal maliyetler getirir.’’ Deniliyor.
Dünya Adalet Projesi- (World Justice Project ) (WJP), dünyadaki hukukun üstünlüğünü ilerletmek için çalışan bağımsız, çok disiplinli bir organizasyondur. WJP’ye göre, hukukun üstünlüğü, sürdürülebilir ekonomik kalkınma, hesap verebilir hükümet ve temel haklara saygı ve fırsat ve eşitliğin temelini oluşturur.
WJP’nin çalışmalarının amacı dünyada hukukun üstünlüğünü ilerletmektir. Bu kuruluş 2006 yılında Amerikan Barolar Birliği’nin girişimi ile kuruldu ve 21 ortağın desteğiyle 2009’da bağımsız ve kar amacı gütmeyen kuruluş haline geldi.
Dünya adalet Endeksinde 2019 da , 126 ülke yer alıyor.
Dünyada Fert başına gelir seviyesi ile hukukun üstünlüğü puanları karşılaştırılınca genel olarak , fert başına gelir seviyesi yüksek olan gelişmiş ülkelerde, hukukun üstünlüğü de daha ileri düzeydedir. Buna karşılık fert başına gelir seviyesi düşük olan ülkelerde hukukun üstünlüğü de düşüktür.
Aşağıdaki tabloda Dünyada gelir grupları ile hukukun üstünlüğü endeks puanları karşılaştırılmıştır. Düşük gelir gurubundaki ülkelerde hukukun üstünlüğünde dünya sıralamasında en üst sıra kırkıncı sıradır. Yüksek gelirli ülkelerde ise ortalama olarak en düşük sıra 64 sıradır.
|
Ülkelerin Gelirleri ile Hukukun Üstünlüğü Puanları (2019 Raporu – 126 Ülke) |
||
| Ülkelerin Gelir Grubu | Puan Aralığı | Sıra Aralığı |
| Düşük | 0,61 – 0,33 | 40 ila 124 |
| Alt Orta | 0,61 – 0,32 | 41 ila 125 |
| Üst Orta | 0,69 – 0,28 | 24 ila 126 |
| Yüksek | 0,90 – 0,52 | 1 ila 64 |
Kaynak: World Justice Project, Rule Of Law İndeks, 2019’dan derlenmiştir. Fert başına gelir ilave edilmiştir.
Türkiye de bir hukuk reformu yapmaya gerek var mı ? yok mu ? Elbette bizdeki hukukun üstünlüğünün , evrensel hukuk kurallarına uygunluğunu tartışmak ve Dünyanın diğer ülkeleri ile karşılaştırmak gerekir.
Dünya Adalet Projesi 2019 raporunda bu veriler yer alıyor. Bu rapora göre Türkiye’nin 126 ülke içindeki sırası şöyledir :
- Hükümetin Gücünün Sınırlandırılmas ‘nda 123.
- Yolsuzlukla Mücadele ‘de 57.
- Şeffaflık ‘ta 94.
- Temel Haklar ‘da 122.
- Kişilerin Can ve Mal Güvenliği’nde 96.
- Hukuki ve İdari Düzenlemelerin Uygulanması’nda 106.
- Vatandaşların Adalete Erişebilirliği’nde 96.
Özet sonuç , Adalet açığımız var… Hem de büyük açık.