Toplumun ortak desteği ile İsrail’le normalleşme dönemine girdik… Herkes memnun… Şimdi ortalık durulunca, aynı herkes bu defa biz neden İsrail’le ilişkilerde 6 yıl kaybettik? Diye sormaya başlayacaktır.
Mavi Marmara, İnsani Yardım Vakfı’nın organizasyonu ile İsrail ablukasındaki Gazze’ye yardım malzemeleri götürmek üzere bir grup gemi ile birlikte yola çıktı. 31 Mayıs 2010 tarihinde Gazze’ye yakın uluslararası sularda İsrail Gazze’ye güvenlik gerekçesi ile ambargo uyguladıklarını bildirdiler ve geminin Aşdod limanına yanaşarak Gazze’ye insani yardımın ancak kontrollü yapabileceğini bildirdiler. Anlaşmazlık olunca İsrail ordusu gemiye asker çıkardı gemi yolcularının bir kısmı öldü ya da yaralandı. İsrail ordusunun ele geçirdiği gemi Aşdod limanına demirlendi.
Dün açıklanan anlaşmaya göre, Gazze’ye yardım yine aşdod limanından yapılacak. Başbakan Yıldırım, Gazze bölgesinde başta elektrik, su başta çalışmalarına başlanacağını, kaba inşaatı tamamlanan 200 yataklı hastanenin iç donanımlarının yapılarak hizmete açılacağını açıkladı. Ayrıca TOKİ’nin Gazze’de konut projesinin olduğunu ve bunun da önünün açılmış olduğunu ifade etti.
Netenyahu’nun açıklamasın göre ise, Ambargo kalkmadı hafifletildi. Deniz ablukası devam edecek. Türkiye yardımları Aşdod limanından yapılacak.
Özetle başladığımız noktaya geldik ve maalesef siyasi anlamda Türkiye’nin de İsrail’in de 6 yılı harcandı.
Türkiye İsraili tanıyan ilk İslam ülkesidir. ABD’ de İsrail lobisi etkilidir. 6 yıl öncesine kadar da Türkiye’yi desteklemiştir.
Ayrıca iki ülke arasındaki stratejik ortaklık, istihbarat paylaşımı da her zaman ve her iki ülkeyi güçlendirecek bir potansiyele sahip olmuştur. Yine, Türkiye İsrail teknolojik işbirliği yapılıyordu. İsrail Hava Kuvvetleri Türkiye hava sınırında manevra egzersizleri yapıyordu ve İsrailli teknisyenler, Türk savaş uçaklarını modernize ediyordu.
Bu 6 yıl boyunca, İsrail’le siyasi ilişkiler gevşedi ve fakat ticari ilişkiler devam etti. 2015 yılında İsrail’den toplam ithalatımız 1.7 milyar dolar oldu. Buna karşılık toplam ihracatımız 2.7 milyar dolar oldu.
Turizmde ise gerileme yaşandı. Ancak Turizm, toplam turizm potansiyeli içinde önemli bir kalem oluşturmuyor.
Siyasi ilişkilerde Normalleşme İsrail’in farklı bir yolla da olsa 2013 yılında özür dilemesi ile başladı. Obama İsrail’e sürekli olarak özür dilemesi için baskı yaptı. Netanyahu Obama’nın yanında daha önce yazılan özür metnini okudu.
İnsani yardım ve özürden sonra istenen tazminat ‘ta 20 milyon dolar olarak alınacak ve ölenlerin ailelerine verilecek.
Bunlara karşılık, Türkiye ‘de, İsrail’e karşı Türkiye’ kaynaklı bir terör tehlikesinin gelmeyeceğine dair teminat verdi. Aslında bu teminata Hamas’a dayanan bir teminat olarak bakılabilir.
Hamas, Suriye olayları ile birlikte, karargâhlarını ve Merkezlerini Suriye’den katara ve Türkiye ye taşımıştı. İsrail’le normalleşme döneminde, Türkiye’nin tavrını anlayışla karşıladığını açıkladı ve Türkiye’deki merkezini de katara taşıdı. Ancak büroları halen büroları var.
Bundan sonra her iki ülke de, kendi halkına yaranmak ve siyasi ve ideolojik taviz vererek, karşı tarafı zor durumda bırakmaktan kaçınmaları gerekir.