27 mayısı getiren en önemli sebep, o dönem uygulanan seçim sistemi olmuştur. Demokrat partinin iktidara geldiği yıl olan‘’1950 yılında listeli basit çoğunluk sistemi uygulanmıştır.Bu sistemi CHP getirmiştir ve fakat yararlanan DPolmuştur.CHP kendi kazdığı kuyuya düşmüştür. Bu sistemparlamentoda ezici çoğunluğa sahip iktidar getiren bir sistemdir.
Bu sisteme göre bir ilde en fazla oy alan parti , milletvekillerinin tamamını çıkarıyordu. Söz gelimi , 1950seçimlerinde yüzde 53 oy alan DP 420 Milletvekili çıkarırken yüzde 40 ‘ını alan CHP yalnızca 63 milletvekili çıkarmıştır.
Yine , 1957 seçimlerinde yüzde 48 oy alan DP , 424 milletvekili , yüzde 41 oy alan CHP ise 178 milletvekili çıkarmıştır.
Bu sistem DP tarafından da istismar edilmiş … Söz gelimi bazı illeri oy hesabı içinde yeniden düzenlemiştir. Bunlardan biri olarak , CHP’ nin daha çok oy aldığı Malatya’yı,Adıyaman ve Malatya olarak ikiye ayırmıştır.
Eğer siyasi partiler toplumda temsil edildiklerine yakın milletvekilliği almış olsalardı , halkın bir kısmı mazlum durumuna düşmez ve DP’ de daha dikkatli adımlar atmış olurlardı. Mecliste güçlü muhalefet dengeyi sağlardı.
Siyasette ve demokraside bir defa denge bozulunca ,dengesizlikler giderek artan dalgalar şeklinde yayılıyor.Olaylar tırmanıyor.
1957 seçimleri de , siyasi zıtlaşmanın tırmandığı bir seçim olmuştur. DP muhalefetin bütünleşerek seçimlere bir cephe halinde girmesini önlemek için yeni kanunlar çıkarmıştır. Bu nedenle Kayseri, Giresun, Çanakkale ve Samsun’da seçim sonuçlarının Siyasi iktidar tarafından yönlendirildiği öne sürülerek gösteriler yapılmış ve kavgalar yaşanmıştır. Gaziantep’te CHP’nin itirazı üzerine oy pusulaları GaziantepAdliye binasına getirilmiş ancak Gaziantep Adliyesi oy pusulalarıyla birlikte yanmıştır.
1957 seçimlerinden sonra siyasette tırmanma ekonomiyi deetkilemiş , kırılganlık artmış , güvensizlik ortamı oluşmuş, ekonomik istikrar bozulmuş ve Türkiye 1959 da dış borçlarını ödeme zorluğu içine girerek moratoryuma gitmiştir.
Nisan 1960’ta DP’ den iki milletvekilinin ‘’ CHP’nin yıkıcı , gayrimeşru ve Kanun dışı faaliyetleri ‘’ var diye verdikleri Meclis Araştırması önergesi bardağı taşıran son damla olmuştur. Bu önerge karşısında İnönü şunları söylemiştir :
‘’Bu demokratik rejimi istikametinden ayırıp , baskırejimi haline götürmek tehlikelidir. Bu yolda devam ederseniz sizi ben bile kurtaramam.Şartlar tamam olduğunda Milletler için ihtilal meşru haktır. ‘’
Tahkikat komisyonuna çıkışları nedeniyle , Meclis genel kurulu İnönü’ye on iki oturuma katılmama cezası vermiştir.
28 Nisan 1960 ‘da İstanbul’da ve 29 Nisan’da Ankara’da öğrenci olayları, yaralanmalar olmuş ve olaylarda bir kişiölmüştür.
İhtilalden sonra hazırlanan 1961 Anayasası, bu kötü tecrübelerin ışığında hazırlanmış ve zamanın göre demokratik bir Anayasadır. Ne var ki idamlar bu Anayasa’ya gölge düşürmüştür.
İhtilalin üç sonucu düşünmeye değer ?
Bir… İhtilal olmasaydı toplumsal huzursuzluk daha çok artmaz mıydı ?
İki… İnönü’nün de karşı çıktığı İdamlar olmasaydı , Türkiye’de bu güne kadar siyasette gelen husumet ortadan kalkmazmıydı?
Üç … Meşru bir yol olmamasına rağmen, 27 mayısHareketi ,1961 Anayasası ile Demokrasinin olgunlaşmasına hizmet etmedi mi ?