2016 yılının dördüncü çeyreğinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla yüzde 3.5, 2016 yılının tamamında ise yüzde 2.9 oranında büyüdü.
2016 yılı için yıllık nüfus artış oranını da yüzde 1.3 olarak alırsak, fert başına gelirde büyüme oranı yüzde 1.6 demektir. Türkiye şartları açısından fert başına gelirin yüzde 1.6 artması, Türkiye’nin işsizlik, dış borç sorununu çözmekte yetersiz kalacaktır.
Özellikle 405 milyar dolara ulaşan dış borçların çevirebilmek için önce gelir yaratmamız, sonrada bu geliri dövize çevirmemiz gerekir.
1) Büyüme rakamları ekonomik gidişatı gösteren en önemli temel göstergedir. Geçen sene bu sene TÜİK’ in büyüme oranları ile çok fazla oynaması , güvenirliği konusunda sıkıntı yaratıyor.
2016 Aralık ayında, TÜİK revizyon çalışması yaptığını, yeni GSYH serilerini daha güvenli kaynaklardan topladığını açıklamıştı. Ne var ki 3 ay sonra 2016 büyüme oranlarını da revize etti.
Söz gelimi 2016 yılı üçüncü çeyrekte yüzde eksi 1.8 olarak açıklamış olduğu büyüme oranını revize ederek, yüzde eksi 1.3’e düşürdü.
2) 2016 yılında tarım sektörü yüzde 4.1 oranında daraldı. Sanayi sektörü ise yüzde 4.5 , İnşaat sektörü yüzde 7.2 oranında, finans ve sigorta sektörü yüzde 7.1 oranında büyüdü. (Aşağıdaki tablo )
İktisadi faaliyet kollarına göre 2016 büyüme oranları
GSYH BÜYÜME KATKI
pay yüzde puan
Tarım 6.1 – 4.1 -0.28
Sanayi 19.7 4.5 0.89
İnşaat 8.8 7.2 0.52
Hizmetler 21.2 – 0.8 -0.19
Bilgi iletişim 2.6 6.3 0.16
Finans 3.3 7.1 0.23
Gayrimenkul faal. 7.8 3.6 0.28
Mesleki destek hiz. 5.3 5.6 0.30
Kamu yön. eğitim, sağlık 11.6 4.5 0.52
Diğer hizmet faal. 1.9 2.1 0.04
sektörler toplamı 88.1 2.8 2.47
vergi ve sub. 11.9 3.4 040
GSYH 100.0 2.9 2.9
2016 yılında sanayi sektöründe bir çok firma işçi çıkardı. İşsizlik oranı arttı. Kapasite kullanım oranı yatay seyretti. Sanayide % 4. 5 büyüme nasıl sağlandı?
Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Eylül 2016 raporuna göre, 2015 Eylülü ile 2016 Eylül arasındaki bir yılda bankaların şube sayısı 295 adet ve personel sayısı 3 bin 872 kişi azaldı. Ama finans sektörü yüzde 7.1 oranında büyüdü!
3) Harcamalar yöntemiyle yapılan GSYH hesaplarına göre 2016 yılında hane halkı tüketim harcamalarının % 2.3 oranında büyüdü. GSYH ‘ya katkısı 1.37 puan oldu. Büyümeye en yüksek katkıyı sağladı. Devletin tüketim harcamalarının yüzde 7.3 oranında büyüdü ve yüzde 1.07 puan katkı sağladı. Gayri safi sabit sermaye yüzde 3 büyüdü ve 0.89 puan katkı sağladı.
2016 yılında ihracat daraldığı için , ithalat ta arttığı için her ikisi de GSYH düşürme yönünde etki yaptı. İhracat eksi 0.44 puan ve ithalat eksi 0 .98 puan GSYH ‘da büyümenin düşmesine neden oldu. (Aşağıdaki tablo )
Harcamalar yöntemiyle 2016 GSYH’da büyümeye katkı
———————————————————————————————–
PAY BÜYÜME KATKI
———– —————- ————-
Hane halkı tüketim 59.5 2.3 1.37
Devlet tüketim 14.7 7.3 1.07
Gayri safi sabit sermaye 29.8 3.0 0.89
Stoktaki değişme – 1.1 — 0.98
İhracat 22.1 – 2.0 – 0.44
İthalat 25.0 3.9 – 0.98
——— ————- —————
100.0 2.9 2.9
Artı puanlar 3.33 , eksi puanlar ise 1.42 ediyor. Fark olarak 1.91 pozitif puan kalıyor. Bu durumda yüzde 0.98 katkı stoktan geliyor. Stok hesapları firmalarda da, blançoları makyajlamak için kullanılır.
4) 2016 yılında Sabit sermaye yatırımları içinde İnşaat en yüksek % 4.6 oranında büyüdü.
İnşaat yatırımlarının artması, hem istihdam yaratır… Hem de GSYH’da büyüme yaratır. Ancak inşaat sektöründe kapasite sınırı var… Arz sınırı var. O sınıra gelinince, arz fazlası ortaya çıkarsa, bu sektörde büyüme olmaz. Yani sanayi gibi süreklilik yoktur .
Hükümet tarafından İnşaata aşırı destek verilmesi, bu günkü büyümeyi bilerek makyajlamaktır… Çünkü sonrasının ne olacağı dikkate alınmamıştır.