Dün bu köşede, Merkezi Yönetim Bütçesi içinde yer alan faiz giderleri ile personel giderleri ve memur maaşlarında 2008 yılında gerçek artışın ne olacağını açıklamıştım . Bütçe giderlerini faiz giderleri ve faiz dışı giderler olarak ayırmak daha doğrudur. Çünkü hükümetler faiz dışı bütçe harcamaları yoluyla iş yapmaktadırlar. 2008 bütçesinde faiz dışı giderler için 166.3 milyar YTL ayrılmıştır.
TABLO II : 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM FAİZ DIŞI GİDERLER
FAİZ DIŞI GİDERLER 166.3 9.4
1)- Personel 48.7 11.5
2)- Sosyal Güvenlik Primleri 6.1 36.6
3)- Mal ve hizmet alımı 22.9 46.9
4)- Cari Transferler 69.2 13.7
a- Tarımsal destekler 5.4 __
b- Sosyal güvenlik açıkları 37.0 __
c- Mahalli İdarelere pay 15.0 __
d- Fonlara Ödeme 3.6 __
e- Öğrencilere burs ve kredi 1.5 __
f- Görev zararları 1.5 __
5)- Sermaye Giderleri 11.8 – 2.7
6)- Sermaye Transferleri 2.1 – 42.9
7)- Borç verme 3.9 6.5
8)- Yedek Ödenekler 1.3 0.0
Yukarıdaki tabloda yer alan sosyal güvenlik primleri merkezi devlette çalışanların sosyal güvenlik primleri için yapılacak ödemelerdir. Cari transferler altında yer alan, 3.6 milyar YTL’lik fonlara ödeme ise, savunma sanayi destekleme fonu gibi fonlara geri verilen fon paylarıdır. Yine cari transferler içinde yer alan sermaye transferleri İl Özel İdareleri yoluyla KÖYDES, BELDES gibi merkezi yönetim dışında yatırım yapan kuruluşlara yapılan ödemeleri kapsar. Borç verme ise tarım ve hayvancılıkla ilgili kooperatiflere, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gibi devletlere verilen borçları gösteriyor.
Yedek ödenekler de yıl içinde yetersiz kalan kalemlere aktarılacak ödeneklerdir.
Maliye Bakanı bütçeyi sunarken, “Bu bütçe tüm fertlerin gelirini daha da artıracak. Yani herkesin cebine daha fazla para girecek” diye konuştu.
Bütçenin yapısına bakarsak, 2008 bütçesinin devlete borç verip, yüksek faiz alanların cebini dolduracağını görebiliyoruz.
Bütçeden memura verilen zam yalnızca enflasyonu telâfi edebilecektir.
Büyümeden memura pay verilmemiştir.
Aynı şekilde, tarım sektöründe mevcut 25 milyon nüfus içinde 2008 bütçesinden ayrılan destek yalnızca 5 milyar 400 milyon yeni liradır. Yani toplam 222.3 milyar YTL’lik bütçeden nüfusun üçte birine destek için bütçenin yüzde ikisi ayrılmıştır.
2008 bütçesinde yatırımlar için sermaye giderlerinden 11.8 ve sermaye transferlerinden ise 2.1 milyar YTL ayrılmıştır. Üstelik yatırımlar için ayrılan pay geçen yıla göre daha azdır. Toplam yatırımlar için ayrılan pay bütçenin yüzde 6’sıdır.
Bizim gibi gelişmekte olan bir ülke için devletin, yol, liman sulama altyapısını tamamlaması gerekmektedir. Bütçeden yatırımlara ayrılan parayla bu alt yapıyı tamamlamak mümkün değildir.