14 Haziran 2005 tarihli Yüksek Planlama Kurulu (YPK) 2006-2008 “3 yıllık orta vadeli mali plan” uygulama kararı aldı… Bu mali plan çok yıllı bütçelemeye geçilmesini öngörmektedir.
Mali plana göre, 2006-2007-2008 bütçelerin hazırlanırken hedef alınan temel makro ekonomik göstergeler dikkate alınacaktır. Bu üç yıl için her yıl büyüme yüzde 5 ve enflasyon oranı da yine yüzde 5 olarak hedef alınmıştır. Ayrıca bütçe ödenek teklif tavanlarca belirtilmiştir.
Plana göre 2006 yılı “Merkezi Yönetim Bütçe” giderleri 160 milyar 143 milyonu geçmeyecektir. Zira tavan olarak bu rakam karar altına alınmıştır.
Buna rağmen, 2006 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi giderlerinin 174 milyon YTL olduğu arık belli oldu.
Bir yerde hükümet kendisiyle çelişkiye düştü. Ayrıca bu durumda 2005 bütçesine göre 2006 bütçesi yüzde 12 artmış oluyor… Yani enflasyon artı büyümenin üstünde bir artış söz konusudur.
Neden?
1) 2005 Bütçesinin,kapsamı değişti. Bu yıla kadar “Konsolide Bütçe” uygulandı.Konsolide Bütçede genel bütçe,Bakanlıklar ve merkez dairelerin bütçelerini Katma bütçe ise üniversiteler ve karayolları gibi aynı zamanda geliri de olan kurumların bütçelerini göstermektedir. Konsolide Bütçe ikisinin toplamıdır.
Şimdi 2006 yılından sonra sistem değişti… “Merkez Yönetim Bütçesi”ne geçildi.
Yeni Merkez Yönetim Bütçesi İse 3 Bütçeden oluşuyor:
– Genel Bütçe (Eskisi gibi Bakanlıklar ve merkez yönetim bütçeleri)
– Özel Bütçe (Eski Katma Bütçe idareler ve TSE, TÜBİTAK gibi yeni bazı kurumların bütçeleri)
– Düzenleyici ve denetleyici kurumların bütçeleri (BDDK, EPK, Telekom gibi kurumların bütçeleri)
olmak üzere 3’e ayrıldı.
Ayrıca Merkezi Devlet’ten mahalli idarelere yapılan yardımlar, yeni sistemde ödenek olarak yer aldı… Gelir payları da gelir olarak yazılacak…
Bu nedenle bütçede bir büyüme oldu…
Ne var ki, mali plan hazırlanırken hükümetin aklı nerede idi. Neden önce tavan konuldu… Sonra bu tavan aşıldı…
Görünen odur ki, şöyle veya böyle Hükümet Bütçe giderlerini arttırmak istiyor… Bugüne kadar kıstığı altyapı, eğitim ve sağlık hizmetlerine daha çok kaynak aktarmak istiyor… İstemesinin tek nedeni ise bütçeyi artık seçim politikası aracı olarak kullanmaktır. Yürütmektir.
Bu şartlarda mali planda ön görülen 130 Milyon YTL tutarındaki vergi gelirlerini, 11 Milyon YTL tutarındaki diğer gelirleri de arttırmak gerekir. Aksi halde mali planda tahmin edilen 18.3 milyon YTL ‘lik açık 32 milyon YTL’ye çıkar.